نکات مختلفی برای خرید لباس کودک وجود دارد که معمولاً شامل جنس پارچه، اندازه، راحتی استفاده، دوام و… میشود. یکی از این موارد که معمولاً برای بسیاری از والدین اهمیت دارد، رنگ لباس است. بین رنگهای موجود، معمولاً رنگ آبی پسرانه است و رنگ صورتی، دخترانه است.
این رنگبندی حتی در وسایل بازی یا انتخاب رنگبندی اتاق نیز اعمال میشود و تأثیر زیادی روی روحیه کودک دارد. اما دلیل اصلی انتخاب این رنگبندی چیست و چرا هنگام خرید لباس پسرانه، معمولاً رنگهای آبی و هنگام خرید لباس دخترانه، رنگهایی مایل به صورتی در اولویت هستند؟ تا انتها با ما همراه باشید تا به بررسی کامل این موضوع بپردازیم. اگر قصد خرید انواع پوشاک بچگانه را دارید هم میتوانید به صفحه فروشگاه توتوکید مراجعه نمایید و محصولاتی با تنوع رنگ بالا برای فرزند خود انتخاب کنید.
عوامل تأثیرگذار بر این باور
در طول تاریخ و در جوامع مختلف، رنگها ارتباط عمیقی با جنسیت افراد داشتهاند. یکی از رایجترین این موارد، رنگ آبی پسرانه و رنگ صورتی دخترانه است. عوامل مختلفی روی این باور نقش دارند که اصلیترین آنها شامل ریشههای تاریخی و فرهنگی، استراتژیهای بازاریابی و تأثیر رسانههای مختلف میشوند.
ریشههای تاریخی
تا قبل از قرن بیستم میلادی، هیچگونه ارتباطی میان رنگها و جنسیت افراد، بهگونهای که امروز شاهد آن هستیم، مطرح نبود. حتی در برخی جوامع اروپایی، رنگ صورتی به دلیل شباهت زیاد به رنگ قرمز که نمادی از قدرت و شجاعت بود، بهعنوان یک رنگ مردانه در نظر گرفته میشد. در این دوره رنگ آبی آسمانی نیز به دلیل لطافت خود، بهعنوان رنگی زنانه مورداستفاده قرار میگرفت. اما این تصورات بهتدریج و در ابتدای قرن بیستم، شروع به تغییر کرد.
با صنعتیتر شد کشورهای اروپایی در این دوره، بسیاری از تولیدکنندگان لباس کودک بهمنظور تمایز پوشاک پسرانه با دخترانه، رنگ آبی را برای پسران و رنگ صورتی را برای دختران در نظر گرفتند. انتخاب این رنگبندی، خودسرانه یا از روی سلیقه انجام نشده بود؛ بلکه منعکسکننده باورهای اجتماعی در مورد نقشهای جنسیتی در آن زمان بود. رنگ آبی که در لباسهای ملوانی افسران نیروی دریایی پوشیده میشد، با قدرت، مردانگی و اقتدار همراه بود و رنگ صورتی، ظرافت و زنانگی را به نمایش میگذاشت. تولیدکنندگان و انجمنهایی که عامل اصلی انتخاب این رنگبندی بودند، از طریق رسانههای مختلف و نفوذ به فرهنگ عامه، تقویت شدند.
تأثیر بازاریابی
بازاریابی نقش مهمی در شکلگیری موج رنگبندی لباس بر اساس جنسیت داشته است. در اوایل قرن بیستم، بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ بریتانیا و آمریکا که بازار عمده دست آنها بود، از تکنیکهای مختلف بازاریابی مانند تبلیغات، کاتالوگها، بنرها و… استفاده کردند تا رنگ آبی را پسرانه و رنگ صورتی را دخترانه نمایش دهند. با استفاده از این روشها، تولیدکنندگان توانستند بازاریابی مجزایی برای انواع مختلف پوشاک و اسباببازیهای پسرانه و دخترانه ایجاد کنند و فروش خود را به بالاترین حد ممکن برسانند.
نقش رسانهها
رسانه نیز نقش مهمی در شکلدادن به ارزشهای اجتماعی، از جمله طبقهبندی لباسها بر اساس جنسیت داشته است. در تبلیغات تلویزیونی دهههای گذشته، پسران اغلب در حال بازی با اسباببازیهای آبی نمایش داده میشدند و دختران نیز در حال بازی با عروسکهای صورتی. حتی بسیاری از برنامههای کودک و انیمیشنهای تولید شده در این دوره نیز نشان از رنگ آبی پسرانه و رنگ صورتی برای دختران داشتهاند. نمایش این تصاویر و فیلمها بهصورت منظم به مخاطبان، این ذهنیت را در آنها ایجاد کرده است که رنگ آبی مناسب پسران خواهد بود و رنگ صورتی، گزینه بهتری برای دختران است. تمام این تأثیرات بهصورت تدریجی ایجاد شده است؛ به همین دلیل پیوند عمیقی با فرهنگ مردم دارد.
بررسیهای علمی
جدا از تأثیرات رسانه و استراتژیهای مختلف بازاریابی، برخی افراد دلایل عملی را نیز در انتخاب رنگ آبی پسرانه و رنگ صورتی دخترانه، دخیل کردهاند. با این حال باید توجه داشت که هیچ دلیل بیولوژیکی یا ژنتیکی برای مرتبط کردن این رنگها با جنسیتی خاص وجود ندارد و تنها دلایل علمی موجود، مربوط به روحیه و اثرگذاری رنگها روی شخصیت هر فرد است.
برایناساس، انتخاب رنگ آبی برای پسران ممکن است از هیجانات اضافی یا بیش از حد آنها بکاهد و راحتی و آرامش بیشتری را برای آنها فراهم کند. از طرفی رنگ صورتی نیز ممکن است احساس امنیت و آزادی بیشتری را برای دختران، بهخصوص در سنین پایینتر فراهم کند. با وجود تمام این مواد، انتخاب رنگ لباس بستگی به روحیه و سلیقه کودک دارد و هر دورنگ آبی و صورتی، میتواند هم برای دختران و هم برای پسران، مناسب باشد.
جنسیتی کردن رنگها درست است یا اشتباه؟
هر چند استفاده از رنگهای جنسیتی ریشه در فرهنگ بسیاری از مردم دارد، با این حال این سؤال پیش میآید که حتماً باید از این قوانین پیروی کرد یا خیر؟ برخی افراد معتقدند که رنگ آبی پسرانه و رنگ صورتی دخترانه، نوعی ساختار اجتماعی بیضرر است و در روحیه کودک و شکلگیری شخصیت او، تأثیر منفی نمیگذارد. در سمت دیگر، عدهای پیروی از این کلیشههای جنسیتی را محدودکننده میدانند و تداوم آن را برای جامعه، مضر تلقی میکنند.
طرفداران جنسیتی کردن رنگها معتقدند که وجود این ساختار، تمایز میان کودکان دختر و پسر را از سنین پایین، راحتتر میکند و برای تشخیص و رفع نیازهای آنها، میتواند مفید واقع شود. این افراد ادعا میکنند که این عمل، صرفاً میتواند راهی برای سازماندهی امور به شیوهای عملی باشد. برای مثال انتخاب رنگ صورتی برای دختران در یک مهدکودک، میتواند شناسایی و مدیریت آنها را با پسرانی که لباسی آبی پوشیدهاند، راحتتر کند. این موضوع برای مدیریت نوزادان تازه به دنیا آمده در بیمارستان نیز صدق میکند.
با این حال، مخالفان جنسیتی کردن رنگها معتقدند که این رویکرد، آزادی انتخاب کودکان را محدود میکند و کلیشههای مضری را در ذهن آنها پرورش میدهد. بهطورکلی تأثیر رنگ لباس در روحیه کودک بسیار زیاد است استفاده از رنگهای جنسیتی میتواند پیامدهای گستردهای را برای فرزند شما به همراه داشته باشد. این موضوع تأثیر زیادی در انتخابهای شغلی، سرگرمیها و اعتمادبهنفس کودک در آینده خواهد داشت و بهصورت مستقیم، با روحیه و خلقوخوی کودک مرتبط است. به همین دلیل توصیه میکنیم هنگام خرید لباس بچگانه، سعی کنید فراتر از این کلیشهها عمل کرده و انتخاب خود را محدود به رنگهایی خاص نکنید.
روشهای مقابله با این باور
به چالش کشیدن هرگونه کلیشه یا فرهنگی که با اهداف تجاری ایجاد شده است، تأثیر مثبتی روی جامعه دارد و جنستی کردن رنگها نیز از این قاعده مستثنی نیست. یکی از مؤثرترین روشها برای مقابله با این باور، آموزش به کودکان و افزایش آگاهی آنها در خصوص انتخاب رنگ موردعلاقه است. به کودکان باید در سنین پایین آموخت که رنگها ذاتاً هیچ ارتباطی با جنسیت افراد ندارند و هر شخص بسته به سلیقه و علایق خود، میتواند رنگ لباس یا اسباببازی خود را انتخاب کند.
مدارس و آموزشگاههای مختلف نیز میتوانند تأثیر زیادی در ازبینبردن این کلیشهها داشته باشند. انتخاب رنگ کلاسها بر اساس جنسیت دانشآموزان، موردی است که در بسیاری از مدارس ابتدایی یا مهدکودکها مشاهده میشود. با رنگآمیزی متنوع کلاسها بدون درنظرگرفتن جنسیت کودکان و همچنین آموزش روانشناسی رنگها به دانشآموزان، میتوان با این کلیشه مقابله کرد و ترجیحات شخصی کودک را نسبت به هنجارهای اجتماعی، در اولویت قرارداد. رسانهها و همچنین برندهای صنعت مد نیز تا کنون نقش زیادی در تغییر این باور قدیمی داشتهاند و نتایج آن را میتوان در پوشاک تولید شده کودکان مشاهده کرد.
سخن پایانی در باره رنگ های پسرانه و دخترانه
جنسیتی کردن رنگها مانند رنگ آبی پسرانه و رنگ صورتی دخترانه، یکی از کلیشههای قدیمی است که ریشه در زمینههای تاریخی داشته و توسط استراتژیهای بازاریابی، قدرت گرفته است. این فرهنگ در جشنهای تعیین جنسیت نوزاد، میتواند جالب و سرگرمکننده باشد؛ با این حال گسترشدادن و آموزش آن به کودکان ممکن است تأثیرات منفی داشته باشد. زیرسؤالبردن این باور موضوعی است که امروزه میان بسیاری از والدین مشاهده میشود و شما نیز بهعنوان والدین کودک خود، میتوانید این محدودیتها را کنار گذاشته و بیشتر به سلیقه خود و فرزندتان هنگام انتخاب رنگ لباس اهمیت بدهید.
